Niezwykle ważnym i nieodłącznym elementem kariery każdego programisty są rozmowy kwalifikacyjne. Gdy już masz solidną wiedzę i chcesz zostać programistą, to zaczynasz chodzić na rozmowy kwalifikacyjne. Jak w takim razie dobrze się do nich przygotować? Tak, żeby nasza wiedza techniczna nie poszła na marne? Właśnie kilka dni temu, przeprowadziłem rozmowę z Pawłem Zdziechem, który ma niezwykle duże doświadczenie w prowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych z programistami. Głównie rozmawialiśmy na temat tego, jak dobrze zaprezentować się na rozmowie kwalifikacyjnej na stanowisko programisty. Cały wywiad znajduje się poniżej.



Paweł Zdziech pracuje na co dzień w firmie 7N na stanowisku Recruitment & Comminications Manager. Od 15 lat w rekrutacji IT, przeprowadził ponad 3 tysiące rozmów rekrutacyjnych. Jest również nauczycielem akademickim na Uniwersytecie SWPS. Od ponad 10 lat prowadzi bloga poświęconemu rekrutacji, który znajduje się pod adresem: rekrutacyjny.blogspot.com. Oprócz tego Paweł jest również współautorem książki Programista na rozmowie kwalifikacyjnej, jeżeli przygotowujesz się do rozmowy kwalifikacyjnej, to polecam Ci przeczytać tę książkę.



Z tego wywiadu dowiesz się między innymi:

• Jak wygląda rozmowy kwalifikacyjne w IT?
• Czy jest obecnie zapotrzebowanie na młodszych programistów?
• Jak powinno wyglądać CV?
• Jak wyróżnić się, gdy nie mamy jeszcze doświadczenia komercyjnego?
• Czy programista musi być pasjonatem?

Kazimierz Szpin: Cześć Paweł, na początku chciałem Ci podziękować, za to, że zgodziłeś się na krótki wywiad dla czytelników mojego bloga. Wiem, że na pewno przyniesie on wiele wartości wszystkim osobom, które szukają pracy jako programista. W kilku zdaniach przedstawiłem Cię moim czytelnikom, wiem, że dużo z nich Cię kojarzy, ale na pewno nie wszyscy. Powiedz, proszę na początek, gdzie obecnie można Cię znaleźć w internecie, oraz uzupełnij mnie, jeśli o czymś zapomniałem wspomnieć wcześniej.

Paweł Zdziech: Cześć Kazik! Krótko, ale bardzo konkretnie i adekwatnie mnie przedstawiłeś. Od 2005 roku pracuję w rekrutacji IT i rzeczywiście podczas tych lat przeprowadziłem mnóstwo rozmów z programistami. We wspomnianym przez Ciebie blogu – pisanym regularnie od 2009 roku – zawarłem sporo przemyśleń i rad dotyczących rekrutacji w IT, także od strony kandydatów.

Kazimierz: Super, także, jeżeli ktoś będzie chciał doczytać więcej o rekrutacjach w IT, to odsyłamy do Twojego bloga. Większość czytelników, mojego bloga to osoby, które dopiero szukają swojej pierwsze pracy w IT. Chcą zostać młodszymi programistami, przygotowują się do pierwszych rozmów kwalifikacyjnych. Czy możesz powiedzieć na początek krótko, jak wyglądają takie rozmowy kwalifikacyjne? Czego kandydaci mogą się spodziewać?

Paweł: W juniorskich rekrutacjach programistycznych pracodawcy przede wszystkim chcą sprawdzić podstawy związane z programowaniem, czyli rzeczy takie jak: rozumienie obiektowości, umiejętność stosowania prostych algorytmów i struktur danych czy wzorców projektowych. Często sprawdza się też umiejętność analitycznego czy logicznego myślenia. Młodszych programistów częściej poddaje się online’owym testom developerskim, dostarczanym przez platformy takie jak Codility czy Hacker Rank. Z tego, co wiem, dają one możliwość poćwiczenia umiejętności programistycznych na przykładowych zadaniach.

Kazimierz: A czy obecnie jest w ogóle zapotrzebowanie na młodszych programistów? Jak wygląda sytuacja w porównaniu z poprzednimi latami?

Paweł: Sytuację mocno tu zmienił Coronavirus. Wydaje się, że zmniejszył on zapotrzebowanie na developerów z mniejszym doświadczeniem, co potwierdzają statystyki ofert pracy. Ale w dłuższej perspektywie sądzę, że programowanie to dobra inwestycja w przyszłość. Braki kadrowe w IT (w tym zwłaszcza w programowaniu) idą w setki tysięcy w samej Europie.

Kazimierz: Dobrze, w takim razie zacznijmy od początku. Załóżmy, że kandydat znalazł ogłoszenie o pracę i chce aplikować na dane stanowisko... Albo, zacznijmy jeszcze wcześniej, czy aby wysłać CV do firmy, to powinniśmy czekać, aż firma ogłosi nabór? Czy można wysyłać CV do firm, które obecnie nie prowadzą rekrutacji? Jak to wygląda z Twojej perspektywy?

Paweł: Nie, nie trzeba czekać, aż firma ogłosi nabór. Można wysłać CV w każdej chwili. Większość firm woli mieć jakieś CV w swojej bazie – nawet jeśli w danym momencie nie rekrutują – niż ich nie mieć.

Kazimierz: Myślę, że to ważna informacja dla czytelników. A jak w takim razie powinno wyglądać dobrze napisane CV? Na co przede wszystkim zwrócić uwagę? Jakich błędów unikać?

Paweł: Po pierwsze, CV powinno być przejrzyste, czyli pozwolić jego czytelnikowi w łatwy sposób zorientować się, w którym miejscu CV opisane jest doświadczenie kandydata, w którym jego umiejętności, w którym są dane kontaktowe itd. Po drugie, CV powinno być komunikatywne, czyli w jasny sposób komunikować, kim zawodowo jest kandydat, jakie ma doświadczenie i co umie. Po trzecie, powinno być kompletne, czyli po prostu zawierać wszystkie potrzebne informacje, zwłaszcza te o doświadczeniu i kompetencjach, plus oczywiście dane kontaktowe. Wreszcie po czwarte, CV powinno być zwięzłe, czyli nie zawierać przesadnej ilości zbędnych informacji.

Co do błędów, których powinno się unikać, to odradziłbym zwłaszcza chwalenie się znajomością technologii, o których ma się małe pojęcie. Pracodawca, widząc CV osoby z rocznym doświadczeniem w IT, która chwali się dobrą znajomością trzech języków programowania wraz ze wszystkimi towarzyszącymi tym językom frameworkami, raczej nabierze podejrzeń, niż będzie pod wrażeniem.

Kazimierz: Czy oprócz CV powinniśmy również wysłać list motywacyjny?

Paweł: Nie, nie jest on konieczny. Wystarczy krótka, standardowa wiadomość „Jestem zainteresowany pracą u Państwa, załączam CV”. Chyba że – co raczej rzadkie – pracodawca w ogłoszeniu wyraźnie stwierdza, że oczekuje od kandydatów listu motywacyjnego.

Kazimierz: Co w sytuacji, gdy nie mamy jeszcze doświadczenia komercyjnego? W jaki sposób mogę wyróżnić się, gdy jeszcze nie pracowałem wcześniej jako programista? Czy wysyłanie linku do swojego repozytorium na przykład na githubie może pomóc? Czy przygotować swoje portfolio? Załączyć razem z CV swoją aplikację?

Paweł: Tak, jak najbardziej. W przypadku braku komercyjnego doświadczenia każde pochwalenie się jakąkolwiek samodzielnie napisaną aplikacją – nawet małej skali – ma znaczenie i zawsze będzie cenione przez potencjalnego pracodawcę bardziej niż po prostu deklaracje w CV.

Kazimierz: Mówi się, że programiści mają słabo rozwinięte tak zwane umiejętności miękkie? Które umiejętności są obecnie ważniejsze dla programisty? Czy są to umiejętności techniczne, znajomość danej technologii? Czy może właśnie te umiejętności miękkie?

Paweł: Nie wiem, czy do końca zgodziłbym się z tym, że programiści mają słabo rozwinięte umiejętności miękkie. To, że mówią zwykle mniej niż ludzie z branż typowo utożsamianych z wysokimi kompetencjami interpersonalnymi (np. sprzedaż, rekrutacja, marketing), jeszcze o niczym nie świadczy. Można mówić mniej, ale za to z dużo większym sensem :) Kluczowa dla programisty jest umiejętność programowania, dlatego umiejętności techniczne zawsze będą na pierwszym miejscu. Ale nawet wybitny programista ze słabymi kompetencjami interpersonalnymi może mieć w karierze gorzej (np. pod względem zarobków, satysfakcji z pracy, uczestniczenia w interesujących projektach) niż programista „tylko” dobry, ale ze świetnymi kompetencjami interpersonalnymi.

Kazimierz: A czy żeby zostać programistą to muszę być pasjonatem? Czy częściej spotykasz się z kandydatami, dla których programowanie to jest pasja? Czy po prostu zwykła praca w godzinach 8-16, a po pracy programowanie ich zupełnie nie musi interesować?

Paweł: Z tym, co powiem, pewnie wiele osób się nie zgodzi. Sam znam i szanuję kilku doświadczonych programistów, którzy co do tej kwestii mają inne zdanie, ale moim zdaniem, by być dobrym programistą, niekoniecznie trzeba być pasjonatem, programować od 10. roku życia, programować również w czasie wolnym, nie opuścić żadnej konferencji programistycznej itd. Na pewno trzeba to co najmniej lubić, ale czy aż kochać? Moim zdaniem można być dobrym, a nawet bardzo dobrym, zadowolonym ze swojej kariery programistą, ale po godz. 16 zajmującym się innymi rzeczami. Znam wielu takich programistów.

Kazimierz: Jak to wygląda w Twojej firmie, czy obecnie są prowadzone jakieś rekrutacje dla młodszych programistów .NET?

Paweł: Moja firma z założenia współpracuje wyłącznie z już doświadczonymi ekspertami, średni staż zawodowy w IT naszego człowieka w Polsce to ponad 10 lat.

Kazimierz: Dziękuje bardzo za rozmowę i za poświęcony czas. Myślę, że osoby, które szukają pierwszej pracy, na pewno wyniosą z tej rozmowy dużo wartości.

A Twoim zdaniem, jak dobrze zaprezentować się na rozmowie kwalifikacyjnej? Jakich błędów unikać? Podziel się swoimi doświadczeniami w komentarzu :)

Ja ze swojej strony przede wszystkim polecam jednak przygotować się z wiedzy technicznej. Jeżeli interesuje Cię jakie są najczęstsze pytania techniczne na rozmowach kwalifikacyjnych na stanowisko młodszego programisty, to koniecznie zapoznaj się z tym dokumentem 10 pytań wraz z odpowiedziami.

Poprzedni artykuł - Ile Zarabia Programista .NET?
Następny artykuł - 21 Snippetów w Visual Studio, Dzięki Którym Zwiększysz Swoją Produktywność.